Tâm lý trì hoãn: Vì sao biết việc phải làm mà vẫn không làm?

Chắc hẳn không ít lần bạn rơi vào tình huống này: một deadline đang đến gần, công việc chất đống, nhưng thay vì bắt tay vào giải quyết, bạn lại lướt mạng xã hội, xem một vài video hài hước, hay thậm chí dọn dẹp lại bàn làm việc một cách bất thường. Đó chính là biểu hiện của tâm lý trì hoãn, một căn bệnh thầm lặng mà rất nhiều người đang phải đối mặt. Vậy, điều gì ẩn sau hành động tưởng chừng như vô lý này? Tại sao chúng ta biết rõ ràng những việc cần làm, hiểu được hậu quả của việc chậm trễ, nhưng vẫn cứ mãi chần chừ?

Nguyên nhân dẫn đến tâm lý trì hoãn có thể bao gồm

Tâm lý trì hoãn không đơn giản chỉ là sự lười biếng. Nó là một hiện tượng phức tạp, bắt nguồn từ nhiều yếu tố tâm lý khác nhau như:

• Nỗi sợ thất bại: Đây có lẽ là nguyên nhân sâu xa nhất của tâm lý trì hoãn. Chúng ta trì hoãn vì sợ rằng mình sẽ không làm tốt, sợ bị chỉ trích, sợ không đạt được kết quả như mong đợi. Chính nỗi sợ hãi vô hình này đã khiến chúng ta né tránh việc bắt đầu.
• Khả năng quản lý thời gian kém: Đôi khi, tâm lý trì hoãn xuất phát từ việc chúng ta không biết cách sắp xếp công việc một cách hiệu quả. Chúng ta cảm thấy choáng ngợp trước một khối lượng công việc lớn và không biết bắt đầu từ đâu, dẫn đến việc trì hoãn.
• Thiếu động lực và hứng thú: Khi một công việc không mang lại sự hứng thú hoặc động lực, chúng ta dễ dàng tìm đến những việc khác thú vị hơn để làm, và cứ thế trì hoãn công việc khó khăn kia.
• Khó khăn trong việc đưa ra quyết định: Đôi khi, chúng ta trì hoãn vì không chắc chắn về quyết định của mình. Chúng ta sợ rằng mình sẽ chọn sai, và việc trì hoãn sẽ giúp chúng ta có thêm thời gian để suy nghĩ. Tuy nhiên, việc trì hoãn quá lâu lại có thể dẫn đến những hậu quả tiêu cực hơn.
• Các vấn đề về sức khỏe tinh thần: Các tình trạng như lo âu, trầm cảm, hoặc rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) cũng có thể góp phần gây ra tâm lý trì hoãn.

Làm sao để vượt qua tâm lý trì hoãn?

Mỗi lần trì hoãn, bạn đang đánh mất một phần cơ hội.

May mắn thay, tâm lý trì hoãn không phải không thể thay đổi. Chúng ta hoàn toàn có thể học cách đối phó và vượt qua nó bằng những phương pháp sau:

• Nhận diện và chấp nhận: Bước đầu tiên là nhận ra rằng bạn đang có tâm lý trì hoãn và chấp nhận nó như một phần của bản thân. Đừng tự trách móc hay cảm thấy tội lỗi, thay vào đó hãy tập trung vào việc tìm cách giải quyết.
• Chia nhỏ công việc: Một công việc lớn và phức tạp có thể khiến bạn cảm thấy nản lòng. Hãy chia nhỏ nó thành những nhiệm vụ nhỏ hơn, dễ quản lý hơn. Hoàn thành từng nhiệm vụ nhỏ sẽ mang lại cảm giác thành tựu và động lực để bạn tiếp tục.
• Đặt ra mục tiêu SMART: Mục tiêu của bạn cần phải Cụ thể (Specific), Đo lường được (Measurable), Có thể đạt được (Achievable), Thực tế (Relevant), và Có thời hạn (Time-bound). Mục tiêu rõ ràng sẽ giúp bạn có định hướng và dễ dàng theo dõi tiến độ hơn.     
• Áp dụng quy tắc 2 phút: Nếu một nhiệm vụ mất ít hơn 2 phút để hoàn thành, hãy làm nó ngay lập tức. Quy tắc này giúp bạn tránh được việc tích tụ những công việc nhỏ nhặt, vốn có thể trở thành một núi công việc lớn.
• Tạo không gian làm việc hiệu quả: Một môi trường làm việc gọn gàng, yên tĩnh và không bị xao nhãng sẽ giúp bạn tập trung tốt hơn và giảm thiểu tâm lý trì hoãn.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ: Chia sẻ vấn đề của bạn với bạn bè, người thân hoặc đồng nghiệp. Đôi khi, một lời khuyên hoặc sự động viên từ người khác có thể giúp bạn vượt qua sự trì hoãn.
• Thực hành lòng trắc ẩn với bản thân: Thay vì tự chỉ trích khi trì hoãn, hãy đối xử với bản thân một cách nhẹ nhàng và thấu hiểu. Hãy nhớ rằng ai cũng có những lúc như vậy.

Tâm lý trì hoãn là một thử thách mà nhiều người phải đối mặt. Tuy nhiên, bằng cách hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng những chiến lược phù hợp, chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát và vượt qua nó. Hãy nhớ rằng, hành động nhỏ nhất cũng tốt hơn sự trì hoãn hoàn hảo. Bắt đầu ngay hôm nay, từng bước một, bạn sẽ thấy sự khác biệt rõ rệt trong hiệu suất và chất lượng cuộc sống của mình. Đừng để tâm lý trì hoãn cản trở bạn đạt được những mục tiêu và ước mơ của mình!